Het Panama-virus vernietigt bananenoogsten en is bezig aan een opmars door de wereld. Het virus zou 80 procent van de bestaande bananensoorten kunnen uitroeien. 

De banaan loopt gevaar, schrijft Quartz. Een plantenvirus dat voor het eerst in de jaren negentig werd aangetroffen in Zuidoost-Azië, lijkt bezig aan een langzame opmars door de wereld.

De zogenoemde Panama-ziekte, die wordt veroorzaakt door een schimmel die bekend staat onder de naam Ras 4, vernietigt bananen van binnenuit en verandert het vruchtvlees in een rottende massa.

Oversteek naar Zuid-Amerika

Nadat de ziekte heeft toegeslagen in Azië is hij nu ook aangetroffen in Mozambique en Jordanië. Het grote gevaar dreigt als de oversteek maakt naar Zuid-Amerika, ’s werelds grootste bananenproducent. Zeventig procent van de wereldproductie komt daar vandaan, goed voor bijna 9 miljard dollar per jaar.

De ontdekker van Ras 4, wetenschapper Randy Ploetz, denkt dat het virus al in Zuid-Amerika aanwezig is. Ploetz is hoogleraar fytopathologie aan de Universiteit van Florida. Sommige arbeiders op de bananenplantage in Mozambique kwamen namelijk uit Zuid-Amerika, vertelt hij. “En dit geniepige virus kan zich verplaatsen door besmette machines en gereedschap en zo.”

Chiquita is niet bezorgd

De grootste bananenproducent van de wereld, Chiquita, is niet gealarmeerd. "Er is zeker geen direct gevaar voor de bananenproductie in Latijns-Amerika", zei een woordvoerder van Chiquita in december. Het bedrijf heeft een programma lopen dat de kans op besmetting moet verkleinen. Chiquita haalt zijn bananen voornamelijk uit Zuid-Amerika.

De wereld heeft al eens eerder met een vergelijkbare situatie te maken gehad. In de eerste helft van de vorige eeuw werd het tot dan toe meest gebruikelijk bananenras, Gros Michel, vrijwel uitgeroeid door een eerdere variant van het huidige virus, Ras 1. Dat virus werd ontdekt in 1903; vijftig jaar later was Gros Michel vrijwel verdwenen. Tussen 1908 en 1911 werd de volledige Gros Michel-aanplant in Suriname bijvoorbeeld vernietigd door het virus.

Cavendish overleefde Ras 1-epidemie

Daarom is 99 procent van de bananen die in het westen worden geconsumeerd afkomstig van het ras Cavendish, dat de Ras 1-epidemie overleefde. In zijn tijd bracht Ras 1 voor omgerekend 18,2 miljard dollar schade toe aan de wereldbananenindustrie. Ter vergelijking: de schade van Ras 4 bedraagt alleen al in de Filipijnen 400 miljoen dollar.

Ras 4 is echter veel heftiger dan Ras 1: niet alleen de Cavendish, maar vele andere soorten zijn er niet tegen bestand. Ploetz denkt dat 80 tot 85 procent van de jaarlijkse geproduceerde (bak)bananen door Ras 4 kunnen worden uitgeroeid.

Grote bananenbedrijven kunnen beter op zoek naar vervangende rassen, voordat het te laat is.

Lees ook

Waarom zalm steeds duurder wordt

Olijfolie aanlengen? Over mijn lijk, zeggen Griekse producenten

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl